Αποχαιρετισμός σε εναν Καίσαρα

 Ο μικρός Καίσαρας ήταν περίπου 20 ημερών όταν τον μαζέψαμε ένα βροχερό απόγευμα από την είσοδο της πολυκατοικίας. Ξαφνικά τρεις άνθρωποι άρχισαν να ασχολούνται με ένα μικρό γρινιάρικο γατί ως να ήταν ένα νεο μέλος στην οικογένεια. Την ημέρα που καταλάβαμε πως αρρώστησε το μετέφερα στην κτηνίατρο πριν παω στην δουλειά μου. Αν μου έλεγαν πριν ενα μήνα πως θα έτρεχα για για κάτι τέτοιο θα τους κοροϊδευα. Η κτηνίατρος από την αρχή μας είπε πως λόγω ηλικίας οι πιθανότητες επιβίωσης του είναι περιορισμένες. Σε δυο ημέρες τον επισκεύτηκαν στην γατοκλινική, μόνο περιοδικά και τάπερ δεν του πήγαν.
Μετά από λίγες ημέρες τον Καίσαρα τον χάσαμε, η κτηνίατρος μας ειδοποίησεε πως ο μικρός Βοργίας αποδήμησε στον γατοπαράδεισο το βράδυ. Η φύση είναι αδιάφορη προς τις επιθυμίες μας και έκρινε πως ο μικρός δεν είχε ανοσοποιητικό σύστημα να επιβιώσει. Αυτό είναι ένα σκληρό μαθημα που συχνά το ξεχνάμε. Ας σκεφτούμε πόσα άλλα μικρά ζώα πεθαίνουν αβοήθητα στον δρόμο, τουλάχιστον το συγκεκριμένο είχε όση φροντίδα του άξιζε στη σύντομη ζωή του.-

Αγορά Εργασίας : Τι είδε ο Αμερικάνος στην Καμπούλ

 Χτες έβλεπα στην TV μερικές συνεντεύξεις ανθρώπων βυθισμένων στην απελπισία της ανεργίας. Είναι κοινότοπο να περιγράψω όσα είναι ήδη προφανή, για το βαθμό της δυστυχίας που έπληξε εκατοντάδες χιλιάδες συνανθρώπους μας. Μια κυρία στην πέμπτη δεκαετία της ζωής της  περιέγραψε πως η ηλικία της και το γεγονός πως είχε παιδιά την καθιστούσε εντελώς ανεπιθύμητη στους εργοδότες. Σε μια αγορά εργασίας που σε μεγάλο βαθμό είναι επίπεδη, η εμπειρία και η μεγάλη επιθυμία να εργασθείς δεν έχουν θετική ανταπόδοση. Αυτά συμβαίνουν στη “σοσιαλίζουσα” Ελλάδα των “αγώνων” και των “καταλήψεων”, όπου η κεντροαριστερά έχει ισχυρότερη επιρροή στους χώρους εργασίας από τα εκλογικά της ποσοστά.

  Πριν λίγους μήνες μιλούσα με κάποιον επαγγελματία των επενδύσεων που εργάζεται χρόνια στην Ανατολική Ακτή των ΗΠΑ. Μου έκανε εντύπωση ο τρόπος με τον οποίο στις ΗΠΑ αντιλαμβάνονται τις προσλήψεις προσωπικού. Αν για παράδειγμα στην διάρκεια μιας συνέντευξης ρωτήσεις την ηλικία του εργαζομένου ή αν έχει παιδιά θεωρείται αδίκημα και μπορεί να σου έρθει μήνυση !!! Μπορείς να προσλαμβάνεσαι ως νεοεισερχόμενος σε κάποιο τομέα και να είσαι 55 ετών. Αυτά συμβαίνουν στη χώρα της ασυδοσίας του κεφαλαίου όπου ακόμα και οι πιο ισχυροί μπορεί να βρεθούν πίσω από τα κάγκελα της φυλακής αν δεν τηρούν τους κανόνες. Το ξήλωμα της Siemens δεν ξεκίνησε από την Γερμανία, ούτε φυσικά από το εγχώριο διεφθαρμένο σύστημα αλλά από την αμερικάνική επιτροπή κεφαλαιαγοράς !!!

  Στην Ελλάδα των αριστερών αγώνων τι γίνεται ;  Γιατί αποκαλύπτεται πως και στις εργασιακές συνθήκες είμαστε ανοχύρωτοι;  Μήπως οι επαγγελματίες επαναστάτες οι οποίοι καταστρέφουν την οικονομική ζωή της χώρας, εργάζονται για τα συμφέροντα των συντεχνιών και την διατήρηση των προνομίων τους και όχι για να υπηρετήσουν τους σκληρά εργαζόμενους Έλληνες ; Όπως φαίνεται η κρίση ξεγύμνωσε όχι μόνο την ευημερία με δανεικά αλλά και τη σαθρότητα του δήθεν κοινωνικού κράτους και των εργασιακών σχέσεων. Μπορεί να πληρωνόμαστε σε σκληρό νόμισμα, αλλά οι θεσμοί έμειναν σε μαλακές δραχμές. Όσο η ανεργία ήταν χαμηλή και το κράτος μοίραζε λεφτά η ζούγκλα κρυβόταν κάτω από το χαλί. Τώρα οι συνθήκες εύρεσης εργασίας θυμίζουν Καμπούλ.

  Μια φίλη ΔΥ με πληροφόρησε πως στην υπηρεσία της κυκλοφορεί από τους συνδικαλιστές το τρομοκρατικό σενάριο πως “όλοι θα έχετε απολυθεί μέχρι την Άνοιξη”. Η κρίση με την ανασφάλεια και τον φόβο δημιουργούν το ιδανικό εκκολαπτήριο για τη δράση αυτών των αγκιτατόρων οι οποίοι ζουν σε μια παράλληλη αλλά εντελώς ιδιοτελή πραγματικότητα.-

Γιώργος Χαρκοφτάκης
manamachine.wordpress.com

Δίαιτα αλά Τροϊκάνα

 Νομίζω ότι έχουμε παρεξηγήσει τη μαντάμ Μέρκελ. Δεν ήρθε για να επιβάλει τη λιτότητα αλλά για να δει αν έχουμε χάσει κιλά με τη δίαιτα αλά Τροϊκάνα. Πως να το κάνουμε, είμαστε και από τους πιο παχύσαρκους λαούς, και οι Γερμανοί ως οι ικανότεροι διαιτολόγοι στην Ευρώπη ανέλαβαν την περίπτωση μας. Επίσης ήρθε να δει με τα ίδια της τα μάτια αυτό που γράφει η Bild ότι το “έξω” δεν πέθανε στην Ελλάδα και ότι συνεχίζουμε τον ανέμελο και σπάταλο τρόπο ζωής μας. Και αυτό σωστό, θα είδε πολλούς να τραπεζώνονται γύρω από τους σκουπιδοτενεκέδες, απλά λείπουν τα ασημένια μαχαιροπίρουνα. Από τις άδειες λεωφόρους που διέσχισε διαπίστωσε ότι γίναμε και περισσότερο Ευρωπαίοι,  παρατήσαμε τα αυτοκίνητα και χρησιμοποιούμε τα λεωφορεία και τα τραίνα.  Πριν λίγο καιρό, κάποιος στο σταθμό του ΗΣΑΠ στο Θησείο  από τον ενθουσιασμό του προσπαθούσε να μπει στον βαγόνι από το παράθυρο, περίπου όπως όλη η χώρα μπήκε στην ΟΝΕ.

Καλό είναι νομίζω να κόψουμε την πλάκα και να σοβαρευτούμε. Η Μέρκελ είναι ηγέτιδα μιας μεγάλης δύναμης με πολλούς δύστροπους και εξαγριωμένους ψηφοφόρους, και στις διεθνείς σχέσεις αυτό το οποίο ονομάζουμε “ηθικό” στην καθημερινή μας ζωή στερείται νοήματος. Αλήθεια αν ο χρεοκοπημένος γείτονας μας ζητούσε χρήματα για να επιβιώσει θα του δανείζαμε ; Και αν ναι με τι όρους ; Για την κατάσταση στην οποία έχουμε περιπέσει υπεύθυνο είναι το πολιτικό μας σύστημα το οποίο “άνθησε” με τη δική μας ανοχή. Όταν ως λαός αρχίσουμε να δείχνουμε μηδενική ανοχή στη διαφθορά και τις κακές υπηρεσίες τα πράγματα θα πάνε αμέσως καλύτερα. Ο εγχώριος λαϊκισμός που διαδηλώνει για το άδικο μνημόνιο (ναι, έγιναν σοβαρά λάθη από την αρχή) δεν μιλά την γλώσσα της αλήθειας. Οι φίλοι του μνημονίου μιλάνε μόνο την μισή αλήθεια, γιατί προσπαθούν να διατηρήσουν ταυτόχρονα τα προνόμια της πολιτικής κάστας στην οποία ανήκουν. Είναι μια σχιζοφρένεια, που εξηγεί και την ασυγκράτητη άνοδο της ΧΑ, του μόνου κόμματος που παρουσιάζεται και ως αντίθετο στο μνημόνιο αλλά και ως αντισυστημικό. Τελικά ελάχιστες είναι οι φωνές της λογικής, οι υπόλοιποι επαναλαμβάνουν την αρχαία παράδοση του Αλκιβιάδη (ναι υπάρχει και αυτή), έχουν συνηθίσει να επιβιώνουν καιροσκοπικά κάνοντας επωφελείς συμμαχίες αποσκοπώντας σε μια όσο το δυνατόν πλεονεκτικότερη θέση αντιπαράθεσης.

Γιώργος Χαρκοφτάκης
manamachine.wordpress.com

Δυο ξένοι στην ίδια πόλη

Πριν λίγες ημέρες συζητούσα με ένα φίλο που εργάζεται στο τμήμα τεχνiκής υποστήριξης της Apple. Αν και η φιλοσοφία των προϊόντων της εταιρίας αυτής με βρίσκει αντίθετο κάθε καλή προσπάθεια πρέπει να αναγνωρίζεται. Από ότι κατάλαβα κάνουν πολύ καλή δουλειά, η εκπαίδευση και η ενημέρωση τους για τα προϊόντα τους δεν σταματούν ποτέ. Εξυπηρετούν ανθρώπους στο εξωτερικό οι οποίοι συχνά είναι άσχετοι με την τεχνολογία τηρώντας τους βασικούς κανόνες της ευγένειας και της υπομονής. Η μη ενημέρωση των πελατών για τα δικαιώματα τους αποτελεί αιτία επίπληξης ή απόλυσης. Το σύστημα τους είναι ακριβοδίκαιο και παρέχει ουσιαστικές ευκαιρίες στους καλούς εργαζομένους. Δεν είναι τυχαίο που η τεχνική υποστήριξη της Apple θεωρείται η κορυφαία στον κόσμο και αυτό γιατί η προσαρμογή των υπηρεσιών τους γίνεται γύρω από της ανάγκες των πελατών της.

Προχτές μια φίλη που εργάζεται σε υπηρεσία του δημοσίου μου περιέγραψε το δικό της πρόβλημα. Aπό τα 30 άτομα της υπηρεσίας εργάζονται μόνο οι τέσσερις από τους οποίους οι δυο αποφάσισαν ότι δεν θέλουν να τραβάνε το κουπί και έκαναν αίτηση μετάταξης. Αυτό δημιούργησε πανικό και ο προϊστάμενος προσπαθεί με νύχια και με δόντια να το αποτρέψει επειδή τα άτομα αυτά θεωρούνται “απαραίτητα”. Στην πραγματικότητα αυτό το οποίο συμβαίνει είναι η σφαγή για το ποιος δεν θα πάει στην θέση τους και θα φορτωθεί την δουλειά τους. Με άλλα λόγια, η αποχώρηση δυο παραγωγικών εργαζομένων θα ανατρέψει τις ισορροπίες αργομισθίας μια ολόκληρης υπηρεσίας.

Που είναι η διαφορά ανάμεσα στις δυο περιπτώσεις; Το ότι έτσι είμαστε ως Έλληνες και δεν αλλάζει τίποτα δεν ισχύει, γιατί στην πρώτη περίπτωση της τεχνικής υποστήριξης της Apple οι εργαζόμενοι είναι Έλληνες. Μπορεί να μην είναι και πολύ ευχαριστημένοι με το εργασιακό άγχος αλλά κανείς δεν θα τους περιφρονήσει. Η Apple ως μια σοβαρή εταιρία προσπαθεί να ικανοποιεί τους πελάτες της ώστε να αγοράζουν τα προϊόντα της. Στη δεύτερη περίπτωση, το Ελληνικό δημόσιο δεν έχει φτιαχτεί για να εξυπηρετεί τους ταλαίπωρους πολίτες της χώρας, αλλά για να εισπράττει φόρους και να βολεύει τους παρατρεχάμενους των πολιτικών (Το νέο Οθωμανικό Κράτος). Επομένως δεν έχουν και κανένα σοβαρό κίνητρο να φτιάξουν τις δημόσιες υπηρεσίες και ο κάθε υπάλληλος συμπεριφέρεται ανάλογα με την προσωπικότητα του και τη διάθεση της στιγμής. Πρόκειται για το άρθρο “114” του δημοσίου: η εξυπηρέτηση των πολιτών επαφίεται στον πατριωτισμό του υπαλλήλου. Με την ίδια λογική δεν υπάρχει και συμφέρον να περιορισθεί η γραφειοκρατία και η πολυνομία. Το καφκικό κράτος απομυζεί την κοινωνία ώστε να θρέψει τις πελατειακές σχέσεις και τη διαπλοκή.

Η άσκηση δημόσιας διοίκησης είναι αντικείμενο επιστημόνων και οι προτεινόμενες λύσεις μπορούν να ταιριάξουν στις ιδιομορφίες του λαού μας. Όμως, όπως ακόμα και μια εφεύρεση που σε μια ημέρα θα θεράπευε τον καρκίνο θα άφηνε ασυγκίνητο το Ελληνικό κράτος, έτσι και οποιαδήποτε ουσιαστική μεταρρύθμιση περνά με το “ζόρι” και μόνο υπό την ασφυκτική πίεση της οικονομικής στενότητας. Σε αυτή την τελευταία παρατήρηση απέφυγα να αναφέρω την πίεση της τρόικα. Από τα όσα διαβάζω τον τελευταίο καιρό οι τροϊκανοί κατάλαβαν ότι οι πολιτικοί μας “δεν παίζονται” όσον αφορά τη συντήρηση των πελατειακών σχέσεων και του κράτους Λεβιάθαν. Έτσι αποφάσισαν να μας στραγγίξουν από ρευστό εδώ και τώρα όσο περισσότερο μπορούν αφού τίποτε άλλο δεν αποδίδει.

 Γιώργος Χαρκοφτάκης
https://manamachine.wordpress.com

To τέλος των ψευδαισθήσεων

Σοκαρισμένοι οι περισσότεροι παρακολουθούν τις αντιδράσεις των μουσουλμάνων για το τραγικού επιπέδου βίντεο που γελοιοποιεί τον Προφήτη. Είναι το παράδοξο της Δύσης, να υπερασπίζεται τα δικαιώματα ανθρώπων τα οποία οι ίδιοι αγνοούν εντελώς. Η ελευθερία της έκφρασης όπως την κατανοούμε εμείς δεν έχει κανένα νόημα σε ανθρώπους που βιώνουν τελείως διαφορετικές αξίες. Αν εξαιρέσουμε τους δυτικοτραφείς άραβες, οι υπόλοιποι ζηλεύουν και φθονούν την Δύση για τον πλούτο και την ισχύ της και δεν έχουν καμία διάθεση να υιοθετήσουν τον πολιτισμό της.

Οι περισσότεροι νομίζουν ότι η “Αραβική Άνοιξη” είναι ένα κίνημα εκδημοκρατισμού που σαρώνει τα αυταρχικά καθεστώτα στην Αφρική και την Μέση Ανατολή. Είναι παράνοια η εμμονή των Δυτικών να ερμηνεύουν τον κόσμο με βάση τις αξίες τους. Τα κινήματα της Αραβικής Άνοιξης αποτελούνται από ένα ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων δυσαρεστημένων από την υπάρχουσα κατάσταση. Όπως συνήθως συμβαίνει σε αυτές τις καταστάσεις, την εξουσία θα την αναλάβει το πιο δυναμικό και οργανωμένο κομμάτι (ή συνιστώσα όπως θα λέγαμε στην Ελλάδα) : Οι Ισλαμιστές. Με την φόρα που έχουν πάρει είναι λογικό να θέλουν να κρατούν ζεστή τη χύτρα βάζοντας φωτιά με φανατισμό. Ο θάνατος του πρέσβη των ΗΠΑ στην Λιβύη, υπογραμμίζει αυτές τις αντιφάσεις.

Για όσους στην χώρα μας χασκογελάνε με τα παθήματα των αμερικανών, όπως έκαναν και με τις επιθέσεις στους δίδυμους πύργους, θα τους έλεγα να ρίξουν λίγο νερό στο πρόσωπο τους να φύγει η ιδεοληψία. Ο χρόνος που  οι “κατατρεγμένοι από τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους του ΝΑΤΟ” θα διεκδικήσουν τον σεβασμό των ισλαμικών αξιών τους δεν είναι μακριά. Ήδη από ότι φαίνεται σφάζουν γάτες και σκύλους για να λαδώσουν το άντερο τους. Σε λίγο οι γυναίκες δεν θα μπορούν να κυκλοφορούν χωρίς μπούργκα στις γειτονιές με μουσουλμάνους, ούτε ο χασάπης θα μπορεί να πουλά χοιρινό κρέας. Οι εφημερίδες θα προσέχουν τι σκίτσα δημοσιεύουν, αν δεν το κάνουν ήδη από τον φόβο των επεισοδίων. Το ότι θα καταφέρουμε να ενσωματώσουμε μεγάλο αριθμό μεταναστών δίχως να αλλάξουμε και εμείς είναι εντελώς παράλογο. Όπως παράλογο είναι να μας πουλάνε οι αριστεροί τα “ανθρώπινα δικαιώματα”, δηλαδή την ιδεολογία των νικητών του Ψυχρού Πολέμου ως κάτι διαχρονικό και προοδευτικό.

Γιώργος Χαρκοφτάκης
http://manamachine.wordrpess.com

Η Δημοκρατία των «κάποιων άλλων»

Δεν γνωρίζω κάποιον, ο οποίος να δέχτηκε ο διαχειριστής της πολυκατοικίας του να διαχειρίζεται και την προσωπική του περιουσία. Αν δηλαδή του ανέθετε να διαπραγματευτεί το ύψος του ενοικίου του ή την πώληση του αυτοκινήτου του. Προφανώς και να μας το πρότειναν θα το απορρίπταμε αμέσως αν δεν θυμώναμε κιόλας. Με άλλα λόγια η βούληση μας δεν μεταβιβάζεται, ούτε είναι κάτι το οποίο είναι δυνατό.

Μήπως πρόκειται για έναν παραλογισμό λοιπόν, ότι στην πολιτεία μας δεχόμαστε με ελαφριά καρδιά άλλοι να αναλαμβάνουν πολύ σοβαρές υποθέσεις μας ; Η προθυμία με την οποία μια τάξη επαγγελματιών πολιτικών προσφέρονται ως αυτόκλητοι σωτήρες να διαχειριστούν την περιουσία μας, θα έπρεπε από τη πρώτη στιγμή να προκαλέσει την καχυποψία μας. Η ίδια τάση όχι τυχαία υπάρχει και σε άλλες δραστηριότητες. Για παράδειγμα νομίζουμε ότι η άμυνα της χώρας αποτελεί υπόθεση “κάποιων άλλων” και η υποχρεωτική στράτευση αντιμετωπίζεται ως αναγκαίο κακό σε εποχή οικονομικής στενότητας. Έτσι λοιπόν οι πολίτες ανακουφισμένοι παρακολουθούν την μεταβίβαση των δικών τους υποχρεώσεων σε επαγγελματίες πολιτικούς, στρατιωτικούς και άλλους “αρμοδίους”.

Ένα κουίζ για δυνατούς λύτες, ποια χώρα έχει άμεση δημοκρατία και ο ανδρικός πληθυσμός της παίρνει τα όπλα για να εκπαιδευτεί κάθε καλοκαίρι ; Δεν πρόκειται για την Βενεζουέλα ή την Κούβα, ούτε για κάποια φτωχή χώρα της Αφρικής. Είναι η Ελβετία, στην οποία ορθά έχουν καταλάβει ότι η λειτουργία της πολιτείας τους είναι υπόθεση όλων, όπως και η υπεράσπιση της κοινής πατρίδας. Όποιος προσπαθεί να υποκαταστήσει του πολίτες σε αυτούς του κρίσιμους ρόλους επιδιώκει ουσιαστικά την περιστολή της Δημοκρατίας.

Κατά την δική μου εκτίμηση λοιπόν έχουμε στη χώρα μας μια περίπτωση υφαρπαγής της λαϊκής εξουσίας με την ιδιότυπη ανοχή του μεγαλύτερου μέρους των πολιτών, οι οποίοι απορροφημένοι από την καθημερινότητα τους ερμηνεύουν ακόμα και τη δημόσια ζωή ως μια διαδοχή ιδιωτικών υποθέσεων. Στην ανάρτηση μου “Ο Δεύτερος Θάνατος (ΙΙ)” είχα περιγράψει σε γενικές γραμμές τον μηχανισμό με τον οποίο οι ιδιωτικότητες των πολιτών απορρόφησαν πλήρως την δημόσια ζωή. Αν και δεν πρόκειται για ελληνικό φαινόμενο, η προφανής ανεπάρκεια μας να διαχειριστούμε την πολιτεία μας είχε περισσότερο οδυνηρές συνέπειες.

Δεν χρειάζεται να πάμε πολύ μακριά, όποιος διαβάσει το εκπληκτικό κείμενο του Επιταφίου του Περικλή θα καταλάβει πόσο απέχουμε από το πνεύμα μιας αυθεντικής δημοκρατίας. Σε αυτό το κείμενο είναι ξεκάθαρο πόσο η Πολιτεία στηρίζεται στη συμμετοχή και στην προθυμία των πολιτών να την υπερασπιστούν. Όποιος απέχει από αυτά δεν είναι φιλήσυχος, αλλά άχρηστος. Επομένως ας αφήσουμε στην άκρη την επιλεκτική επίκληση της όποιας ιστορικής κληρονομιάς μας και ας αναλογιστούμε πως η δική μας ανευθυνότητα είχε την καταστροφική συνέπεια της ανάδειξης ενός ανεπαρκούς πολιτικού προσωπικού. Αλήθεια πόσα χρόνια έχει να ζητηθεί άμεσα η γνώμη των πολιτών για πολύ σημαντικά ζητήματα ; Την εποχή της πληροφορικής, όπου τέτοιες διαδικασίες είναι ανέξοδες και θα έπρεπε να αποτελούν ρουτίνα, η γνώμη του λαού όχι μόνο περιφρονείται αλλά αντιμετωπίζεται και εχθρικά. Επομένως μια καλή ιδέα για να διαδηλώσουμε είναι για απαιτήσουμε καταρχάς να ερωτώμαστε για σημαντικές πολιτικές αποφάσεις.

Ίσως κάποιοι ισχυριστούν ότι ο λαός μας είναι ευμετάβλητος και ότι ακολουθεί το θυμικό του. Πρέπει να παρατηρήσω, ότι η λειτουργία της Δημοκρατίας πρώτα διδάσκεται και μετά βιώνεται. Έπειτα όλοι οι λαοί έχουν ελαττώματα, και σε συγκεκριμένες χρονικές στιγμές πήραν λάθος αποφάσεις. Όμως αυτός ο κίνδυνος αντισταθμίζεται από ένα μοναδικό πλεονέκτημα, η πραγματική δημοκρατία και η ελευθερία κινητοποιούν δυνάμεις ασύλληπτες, και επομένως η εκδίπλωση των αρετών του λαού μας θα είναι ανεμπόδιστη και καταλυτική για το μέλλον της χώρας.

Γιώργος Χαρκοφτάκης
https://manamachine.wordpress.com

Ο Δεύτερος Θάνατος (ΙΙ)

 Στην προηγούμενη ανάρτηση περιέγραψα το πείραμα του Calhun και μερικά από τα συμπεράσματα του. Στο πείραμα αυτό μια τεχνητή αποικία ποντικιών (Universe 25), αναπτυσσόμενη σε ιδανικές συνθήκες, κατέρρευσε απο τη διαταραχή της συμπεριφοράς που προκάλεσε ο υπερπληθυσμός. Στη νέα ανάρτηση θα επιχειρηματολογήσω για μερικά από τα λιγότερο προφανή συμπεράσματα και τις ομοιότητες του “Universe 25” με την ελληνική πραγματικότητα.
Στον ποντικόκoσμο του Calhun ο θάνατος των αξιών της αποικίας προηγήθηκε του φυσικού θανάτου της. Κάθε άτομο της κοινωνίας απώλεσε το ρόλο του και τον προσωπικό του χώρο. Οι “παραδεισένιες” συνθήκες εμπόδισαν τη φυσιολογική λειτουργία του αγώνα για επιβίωση και επέφεραν την απουσία προσανατολισμού.
Μία παρατήρηση την οποία μπορούμε να κάνουμε, είναι ότι οι συνέπειες του υπερπληθυσμού στην αποικία των ποντικιών θα μπορούσαν να επαναληφθούν αν για κάποιο άλλο λόγο αποδομηθεί ο ιδιωτικός χώρος και εμποδιστούν οι φυσιολογικές λειτουργίες της κοινωνίας. Να το θέσουμε αντίστροφα, ο υπερπληθυσμός μπορεί να είναι μόνο μία από τις αιτίες που μπορούν να προκαλέσουν με παρόμοιο τρόπο τον κοινωνικό θάνατο .

Για τους προσεκτικούς παρατηρητές αυτές οι προϋποθέσεις ήδη εκπληρώνονται στις δυτικές κοινωνίες. Χαρακτηριστικό της μεταβιομηχανικής εποχής είναι η κατάργηση του διαχωρισμού ιδιωτικής και δημόσιας ζωής και η αντικατάσταση τους από αλληλεπικαλυπτόμενες ιδιωτικότητες. Η διαδικασία αυτή δεν είναι το αποτέλεσμα υπερπληθυσμού όπως στην κοινωνία του Calhun, αλλά της επικρατούσας ιδέας μιας δήθεν πλουραλιστικής και ανοιχτής κοινωνίας όπου το άτομο εκτιμά ότι είναι “ελεύθερο” αν βγάζει την προσωπική του ζωή σε κοινή θέα προς τέρψη και βορά αντίστοιχου κοινού. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι το περισσότερο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του ανελέητου κατακερματισμού και της αποσάθρωσης του προσωπικού χώρου.  Στα reality shows και σε κάθε είδους δακρύβρεχτη ενημέρωση καμία προσωπική λεπτομέρεια δεν θεωρείται ακατάλληλη για την ψυχαγωγία των τηλεθεατών. Επομένως η κατάργηση του προσωπικής σφαίρας συντελείται όχι ως αποτέλεσμα υπερπληθυσμού αλλά ως πολιτισμικό παρελκόμενο.

Σε σχέση με τους κοινωνικούς ρόλους, ο περιορισμός των οποίων ήταν μια από τις βασικές αρρώστιες της ποντικοκοινωνίας του Calhun, ο συσχετισμός με τις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες είναι επίσης ισχυρός. Δεν είναι μόνο το γεγονός ότι σε συνθήκες οικονομικής κρίσης όλο και περισσότεροι άνθρωποι αγωνίζονται για μια κοινωνική θέση μαζί με μια εργασία. Για παράδειγμα, ο διαχωρισμός ανάμεσα σε αρσενικό και θηλυκό σταδιακά παύει να υφίσταται. Το ανδρικό φύλο οδηγείται σε μια metrosexual κουλτούρα η οποία δεν διαφέρει από τις γυναικείες συνήθειες και απέχει πολύ από τον παραδοσιακό ρόλο του αρσενικού προστάτη-κυνηγού. Αντίθετα, οι γυναίκες καταλαμβάνουν συνεχώς προνομιακούς χώρους των αντρών όπως η επιδίωξη καριέρας και ισχύος.
Με άλλα λόγια, κανείς  δεν αισθάνεται λιγότερο άγχος και κανένας ρόλος δεν είναι ασφαλής, γιατί ο ανταγωνισμός πια δεν είναι ανάμεσα σε άτομα του ίδιου φύλλου και της ίδιας τάξης, αλλά έχει πια επεκταθεί οριζόντια και κάθετα ανάμεσα σε άτομα τα οποία μπορούν να υιοθετούν ρόλους με όση ευκολία αλλάζει χρώμα ένας χαμαιλέοντας.  Επομένως ο μεταβιομηχανικός άνθρωπος, δεν είναι περισσότερο ευτυχισμένος επειδή απαλλάχτηκε από το βάρος της επίπονης φυσικής εργασίας. Βιώνει την αδιάκοπη ανασφάλεια, συνωστίζεται και αγωνίζεται για μια ταυτότητα ανάμεσα σε εκατομμύρια ταυτότητες οι οποίες περιφέρονται στο facebook.

Εκεί που υπάρχει πραγματικά μεγάλος συνωστισμός είναι στα αγαθά από τα οποία κατακλυζόμαστε. Και όταν εξετάζουμε τα αγαθά εννοούμε τα υλικά και τα άυλα, διότι και οι ιδέες έχουν γίνει εμπορεύσιμα είδη. Αγοράζονται, καταναλώνονται και πετιούνται στα σκουπίδια. Μπορεί τα ίδια τα αγαθά να μην αγχώνονται από τον συνωστισμό, αλλά αγχώνονται οι φορείς τους οι οποίοι αδυνατώντας να περιφρουρήσουν αποτελεσματικά την «ιδιαιτερότητα» τους απένατι σε αμέτρητες άλλες επιλογές, τελικά οδηγούνται στην περιχαράκωση ως ακραία μορφή άμυνας.

Η ελληνική περίπτωση

 Αν υπάρχει κάποια κοινωνία η οποία θα μπορούσε να πάρει το βραβείο Calhun, αυτή είναι η ελληνική. Ζώντας στον δικό της ποντικοπαράδεισο, η κοινωνία μας ζει το τραγικό τέλος του δικού της “ευρωπαϊκού ονείρου”. Χρηματοδοτούμενος για πολλά χρόνια με δανεικά και αγύριστα, αυτός ο λαός με όση αυτοπεποίθηση είχαν και τα πειραματόζωα, οδηγήθηκε οικειοθελώς αρχικά στην αποκοπή από τις παραδοσιακές του αξίες και στη συνέχεια στον αναπόφευκτο εξανδραποδισμό του.
Μια χώρα παραδοσιακά φτωχή και αγροτική, ξαφνικά έζησε το δικό της όνειρο αγκαλιά με το lifestyle και το χρηματιστήριο. Αξίες διαχρονικές που σφυρηλατούν τα έθνη περιορίστηκαν σε μερικούς γραφικούς. Αυτές είναι το φιλότιμο, η ολιγάρκεια, η εργατικότητα και η φιλοπατρία. Ο χαρακτήρας του μεταμοντέρνου νεοέλληνα εμβαπτίστηκε σε κάθε είδους επιδοτήσεις, χρηματιστηριακά προϊόντα και πολυτελή αυτοκίνητα. Όπως και στο πείραμα του Calhun, η παραγωγική εργασία έπαψε να είναι απαραίτητη και αντικαταστάθηκε από ένα πέρα-δώθε σε κρατικούς παράγοντες, αφού το κράτος – Calhun έφερνε τα χρήματα προετοιμάζοντας το έδαφος για όσα ζούμε σήμερα.

Σε σχέση με το πείραμα του Calhun η χρεωκοπία μας έχει και μια σημαντική διαφορά. Ενώ o Calhun τάϊζε τους ποντικούς μέχρι θανάτου, εδώ περιόρισαν την τροφή μόλις άρχισε να παίζει η ορχήστρα του Τιτανικού. Αυτό θα οδηγήσει σε μια επιταχυνόμενη κατάρρευση ή σε αφύπνιση και αυτοκάθαρση; Ένα άλλο παράδοξο είναι ότι οι μέχρι χτες υποστηρικτές του κράτους διαφθορέα είναι εκείνοι που επιζητούν λύση με ακόμα περισσότερο κράτος και δάνεια. Ας φανταστούμε τη σουρεαλιστική σκηνή στην οποία οι ποντικοί συγκεντρωμένοι γύρω από τις ταϊστρες ικετεύουν τον Calhun για ακόμα περισσότερο φαγητό. Η λογική λύση θα ήταν να ζητούν το γκρέμισμα των τειχών της αποικίας.

“Το λυπηρό παράδοξο σε ακρασφαλείς ιστορικές καταστάσεις συνοδευόμενες από διάχυτα παρακμιακά φαινόμενα, είναι ότι η στρατηγική σκέψη θολώνει τόσο περισσότερο όσο εντονότερα την χρειάζεται ένα έθνος » (Π. Κονδύλης).

Σε μια ανθρώπινη κοινωνία η κρίση αυτή δεν οδηγεί στον φυσικό αφανισμό των ατόμων, αλλά στο επόμενο βήμα προς μια αυταρχική διακυβέρνηση η οποία θα θεωρηθεί ως “λύτρωση” από μια κατάσταση η οποία “δεν πάει άλλο” . Όμως ο θάνατος της ελεύθερης πολιτείας θα έχει συντελεστεί πρώτα από τα ίδια τα άτομα, εφόσον αυτοκατάργησαν την προσωπική τους ελευθερία και αδιαφόρησαν για την κοινή πορεία, η οποία κατέληξε να είναι περίπου συνισταμένη κοντόθωρων ατομικών συμφερόντων και όχι ως λογισμός μιας δημόσιας ζωής που αντιλαμβάνεται την τρέχουσα πολιτική ως ένα στιγμιότυπο σε μια ιστορική διαδρομή.

Επίλογος

Στην ανάρτηση μου επιχείρησα να περιγράψω τις ακραίες συνέπειες ενός πειράματος κοινωνικής μηχανικής στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες. Επειδή τα συμπεράσματα του Calhun δεν είναι μόνο δυσοίωνα αλλά και δυσάρεστα στην επιγνωση τους, πρέπει να τα εξετάσουμε σοβαρά. O Calhun εργάστηκε για πολλά χρόνια στο Εθνικό Ινστιτούτο Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ και τα πειράματα του γνώρισαν σημαντική δημοσιότητα. Δεν υπονοώ ότι η ελληνική κρίση είναι αποτέλεσμα ενός συνειδητού κοινωνικού πειράματος, και απέχω από θεωρίες συνωμοσίας.  Εκτιμώ όμως οτι βιώνουμε παρόμοια αποτελέσματα εξαιτίας των δικών μας επιλογών. Για το συγκεκριμένο άρθρο, χρησιμοποίησα ιδέες από τα βιβλία «Η Παρακμή του Αστικού Πολιτισμού» του Π. Κονδύλη και «Η τυραννία της οικειότητας» του Ρ. Σένετ.

Γιώργος Χαρκοφτάκης
https://manamachine.wordpress.com

O Δεύτερος Θάνατος

Περισσότερο από τους ιδεολόγους εκτιμώ τους ανθρώπους που εξετάζουν την πραγματική ανθρώπινη κατάσταση.  Η κατάδυση στις εσχατιές της ανθρώπινης φύσης οδηγεί ανάλογα με την φύση του εξεταστή στην ανακουφιστική αποδοχή ή στην απόγνωση. Εκτός από το πείραμα του Μilgram, το οποίο παρέχει συγκλονιστικά συμπεράσματα για το πόσο πρόθυμοι είμαστε να αποδεχτούμε τη  βία, ο J. B. Calhun το 1972 πειραματίστηκε με την κοινωνική κατασκευή που ονομάστηκε “Universe 25” .

Το πείραμα ήταν απλό, στην αρχή 4 υγιή ζευγάρια ποντικιών αποίκησαν ένα τετράγωνο 2,5×2,5m στο οποίο είχαν δημιουργηθεί ιδανικές συνθήκες αναπαραγωγής. Υπήρχε άφθονη τροφή, νερό και σταθερή θερμοκρασία. Στους τοίχους του τετραγώνου υπήρχαν σκάλες ώστε τα ποντίκια να μπορούν να σκαρφαλώνουν στις φωλιές που είχαν δημιουργηθεί. Σε αυτές τις “παραδεισένιες” συνθήκες ο πληθυσμός διπλασιαζόταν κάθε 55 ημέρες. Μετά από 315 ημέρες ο πληθυσμός είχε φτάσει τα 600 ποντίκια με ανοδικές τάσεις. Την ημέρα 560 ο πληθυσμός έφτασε στο μέγιστο τα 2200 ποντίκια. Στην συνέχεια αυτό που προκλήθηκε ήταν η ολοκληρωτική κοινωνική κατάρρευση και ο θάνατος της αποικίας.

Τι συνέβη ; Η συνεχής αύξηση του πληθυσμού οδήγησε στην κατάργηση των κοινωνικών ρόλων και στην ακύρωση του “προσωπικού χώρου” των ατόμων της κοινωνίας. Η περιφρούρηση της φωλιάς από τα αρσενικά έγινε τόσο αγχωτική που οδήγησε σε παραίτηση από αυτή. Δεν υπήρχε ανάγκη εξεύρεσης τροφής και εξερεύνησης. Οι κοινωνικοί ρόλοι ήταν λιγότεροι από τον πληθυσμό και μεγάλοι αριθμοί ποντικών περιφέρονταν άσκοπα σε εναλλασσόμενες καταστάσεις νάρκης, υπερσεξουαλικότητας και επιθετικότητας. Τα μικρά ποντίκια εκδιώκονταν από την φωλιά πριν τον απογαλακτισμό. Ο ναρκισσισμός έγινε μια πολύ συνηθισμένη συμπεριφορά και τελικά, οδήγησε τα αρσενικά και τα θηλυκά από την υπερσεξουαλικότητα στην αποχή από την αναπαραγωγή, ακόμα και όταν ο αριθμός των ποντικών έγινε μονοψήφιος. Το κάθε άτομο της κοινωνίας έχασε την ικανότητα της επικοινωνίας πριν κλειστεί ολοκληρωτικά στον εαυτό του και οδηγήσει την κοινωνία στον θάνατο. Το πείραμα αυτό οδήγησε στο συμπέρασμα ότι του φυσικού θανάτου της κοινωνίας προηγείται ο πρώτος θάνατος που είναι η κατάρρευση των αξιών της. Ο Calhun γενικεύοντας τα συμπεράσματα του έγραψε :

“..Μόνο βία και αναστάτωση της κοινωνικής οργάνωσης μπορούν να ακολουθήσουν… Άτομα γεννημένα σε αυτές τις συνθήκες θα είναι τόσο αποκομμένα από την πραγματικότητα που δεν θα είναι ικανά ούτε να αλλοτριωθούν. Οι πιο περίπλοκες συμπεριφορές θα κατακερματιστούν. Απόκτηση, δημιουργία και αξιοποίηση ιδεών, απαραίτητα σε μια μετα-βιομηχανική κοινωνία θα έχουν αποκλεισθεί..”

H πρώτη απλοϊκή παρατήρηση είναι ότι αυτά μπορούν να συμβούν μόνο σε κατάσταση υπερπληθυσμού. Η άποψη ότι ο παγκόσμιος υπερπληθυσμός  θα οδηγήσει σε αφανισμό πληθυσμών από ανελέητους αγώνες κατανομής αμφισβητείται, διότι μπορεί να προκύψει κοινωνική αποσύνθεση ακόμα και αν οι φυσικοί πόροι είναι επαρκείς. Σκοπός  της επόμενης ανάρτησης ( O Δεύτερος Θάνατος II ) θα είναι η γενίκευση των συμπερασμάτων του πειράματος του Calhun και η εφαρμογή τους στην ελληνική πραγματικότητα.

Γιώργος Χαρκοφτάκης
manamachine.wordpress.com

Τα σταυροδρόμια των ανθρώπων

Πριν μερικά χρόνια στο αρχαιολογικό μουσείο της Ρόδου, παρατηρούσα μαζί με τη φίλη μου τα αναθήματα – παιχνίδια από έναν παιδικό τάφο. Για λίγο τα συναισθήματα ανθρώπων που έζησαν πριν χιλιάδες χρόνια έσμιξαν με τα δικά μας. Πολλές φορές αναρωτιέμαι πόσο διαφορετική μπορεί να ήταν η ζωή μου αν είχα κάνει λίγο διαφορετικές επιλογές, αν για παράδειγμα  στην Τενερίφη επέλεγα την υποβρύχια εξερεύνηση με το κίτρινο υποβρύχιο αντί τη μικρή κρουαζιέρα. Τυχαία γεγονότα μας φέρνουν κοντά σε ανθρώπους, όπως και μας απομακρύνουν από αυτούς. Οι άνθρωποι αυτοί μπορεί να ζουν δίπλα μας, πολύ μακριά μας ή και να έζησαν σε άλλες εποχές. Μπορεί να γίνουν εραστές, ή φίλοι, ή αφηρημένες σκέψεις για κάποιο αόριστο παρελθόν. Πιθανόν κάποιοι άλλοι στο μακρινό μέλλον να παρατηρήσουν τις σκέψεις μας και να συνδεθούν μαζί μας, όπως κάνουμε και εμείς στα μουσεία και τις βιβλιοθήκες μας.

Στον μικρόκοσμο μας, ο χρόνος μοιάζει πολύ σημαντικός και οι προσωπικές μας αντιλήψεις το κέντρο του σύμπαντος. Στην πραγματικότητα πρόκειται για σημαντικό μηχανισμό επιβίωσης : Κανείς δεν θα άντεχε το ψυχολογικό βάρος της πραγματικότητας, ότι δηλαδή είμαστε ένα ασήμαντο κομμάτι του σύμπαντος.
Σε κάποια άλλα παραδείγματα η ατομικότητα έχει εκμηδενισθεί προς όφελος ενός γενικότερου συμφέροντος, και τα δικά μας ιδανικά της ατομικής ευτυχίας και της αυτοεκπλήρωσης στερούνται νοήματος. Και σε αυτή την περίπτωση, ο συλλογικός μηχανισμός επιβίωσης είναι εκείνος που δίνει απόλυτη προτεραιότητα σε βάρος της ατομικής ιδιαιτερότητας.
Επομένως εμείς είμαστε εκείνοι που δίνουμε νόημα σε κάθε πράξη ή παράλειψη. Κάθε θάνατος είναι ένας μοναδικός μικρόκοσμος που χάνεται, και κάθε γέννηση ένας μικρόκοσμος με υποσχέσεις. Η ομορφιά ενός μοναδικού λουλουδιού στην άκρη ενός τροπικού δάσους δεν μειώνεται καθόλου από το εφήμερο της ζωής του.
Για αυτό αν ζήσουμε μια φιλία ή έναν δυνατό έρωτα, αν γνωρίσουμε έναν άνθρωπο ή θαυμάσουμε έναν ανέμελο γλάρο πάνω από τα κύματα, μπορούμε να δώσουμε την σημασία που επιθυμούμε χωρίς να πενθούμε για τη σύντομη διαδρομή μαζί του.

Γιώργος Χαρκοφτάκης
manamachine.wordpress.com

Μαζί θα τα φάμε

Αποφάσισα να γράψω για κάτι περισσότερο σημαντικό από τις εκλογές τις Κυριακής. Οι εκλογές μας απασχολούν μια φορά κάθε τέσσερα χρόνια, αλλά αυτό στο οποίο θα αναφερθώ μας απασχολεί κάθε Παρασκευή. Είναι το αμείλικτο ερώτημα του νεοέλληνα : που θα φάμε το Σάββατο το βράδυ και που την Κυριακή το Μεσημέρι; Γνωρίζω τι θα πείτε, με τέτοια κρίση το “έξω” πέθανε, μένουμε σπίτι με φίλους και βράζουμε μακαρόνια. Επειδή ακόμα “λεφτά υπάρχουν”, λιγότερα από πριν αλλά υπάρχουν, έχω παρατηρήσει ότι πολλές ταβέρνες/εστιατόρια/μεζεδοπωλεία έχουν διατηρήσει τον κόσμο που είχαν υπό την προϋπόθεση ότι προσφέρουν καλή ποιότητα σε λογικές τιμές. Τα περασμένα χρόνια, οι “καλές εποχές” δημιούργησαν κακούς επαγγελματίες. Αυτό αλλάζει, ο κόσμος επιλέγει στέκια με πιο αυστηρά κριτήρια. Το τζάμπα ζει, αλλά όλοι γνωρίζουμε ότι το καλό κοστίζει και ότι πρέπει να επιλέγουμε τις καλύτερες υπηρεσίες για τα λίγα ευρώ που μπορούμε να δώσουμε.

Έτσι έχω ξεχωρίσει τέσσερις προτάσεις για φτηνό και καλό φαγητό στα νότια προάστια. Σε όλες τις περιπτώσεις για δυο άτομα ο λογαριασμός είναι 25-30 ευρώ.

• «Το καπηλειό του Ζάχου«, ταβέρνα στο Ρέντη, 2104813325 . Ο ψητός μπακαλιάρος είναι το αγαπημένο μου πιάτο. Στον χάρτη.
• «Η παλιά Φάβα», 2109311994 . Συνοικιακή ταβέρνα στο Παλαιό Φάληρο. Δεν θα ξεχάσω ποτέ το κότσι που έφαγα την Τσικνοπέμπτη.Στον χάρτη.
• «Η Αθηνά» στην Δραπετσώνα, 2104612696. Πολύ λιτό αλλά με πολύ καλό φαγητό. Στον χάρτη.
• «Η Γαία» στην Πειραϊκή, 2117159186. Ψαροταβέρνα με πολύ καλή αισθητική δίπλα στην θάλασσα. Στον χάρτη.

Καλή όρεξη !!!